“शिक्षण हे सर्वात शक्तिशाली शस्त्र आहे ज्याचा उपयोग तुम्ही जग बदलण्यासाठी करू शकता.” डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचा हा विचार साकार करण्यासाठी, सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रालयाने डॉ. आंबेडकर पोस्ट-मॅट्रिक शिष्यवृत्ती सुरू केली आहे.
ही योजना विशेषतः सामान्य श्रेणीतील आर्थिकदृष्ट्या मागास वर्ग (EBC) मधील विद्यार्थ्यांसाठी आहे. जर तुमचे कुटुंबीय उत्पन्न ₹1 लाख पेक्षा कमी असेल आणि तुम्ही 10वी नंतर पुढे शिकत असाल, तर ही शिष्यवृत्ती तुमच्या शैक्षणिक खर्चाची सर्व जबाबदारी घेते!
तू पात्र आहेस का? (तुमची Eligibility तपासा)
ही शिष्यवृत्ती मिळवण्यासाठी फक्त ३ सोप्या अटी पूर्ण कराव्या लागतात:
- ✅ सामान्य श्रेणी: तुम्ही SC, ST किंवा OBC शिवायच्या सामान्य श्रेणीतील भारतीय नागरिक असावे.
- ✅ आर्थिक मर्यादा: तुमचे वार्षिक कुटुंबीय उत्पन्न ₹1,00,000 पेक्षा कमी असावे.
- ✅ शैक्षणिक पात्रता: तुम्ही मान्यताप्राप्त संस्थेतून पोस्ट-मॅट्रिक (10वी नंतर) अभ्यासक्रम करत असावे. (ITI, Polytechnic, 11वी-12वी, BA, BCom, BSc, BE, MBBS, Law, इ.)
महत्वाचे मर्यादा:
- एका कुटुंबातून फक्त दोन मुलांनाच ही शिष्यवृत्ती मिळू शकते. (मुलींसाठी ही मर्यादा नाही!)
- जर तुम्हाला इतर कोणतीही शिष्यवृत्ती मिळत असेल, तर तुम्ही यासाठी पात्र नाही.
शिष्यवृत्तीमध्ये काय काय मिळते? (Financial Benefits Breakdown)
ही शिष्यवृत्ती केवळ शिक्षण शुल्क भरते इतकेच नाही, तर तुमच्या राहण्याखाण्याच्या खर्चासाठी देखील पैसे देते!
1. देखभाल भत्ता (तुमचा मासिक खर्च):
| तुमचा अभ्यासक्रम (Group) | वसतिगृहात राहणारे | डे-स्कॉलर (घरी राहणारे) |
|---|---|---|
| गट A: BE, MBBS, CA, LLM, PhD, इ. | ₹750/महिना | ₹350/महिना |
| गट B: Law, Nursing, Mass Comm, इ. | ₹510/महिना | ₹335/महिना |
| गट C: BA, BSc, BCom, इ. | ₹400/महिना | ₹210/महिना |
| गट D: ITI, Polytechnic, 11वी-12वी | ₹260/महिना | ₹160/महिना |
2. शिक्षण शुल्क परतफेड:
तुमचे संपूर्ण ट्यूशन फी, परीक्षा शुल्क आणि इतर शैक्षणिक फी सरकार भरते.
3. इतर फायदे:
- दृष्टीहीन विद्यार्थ्यांसाठी: वाचक भत्ता मिळतो.
- संशोधन विद्यार्थ्यांसाठी: थीसिस टायपिंग/प्रिंटिंगसाठी ₹1,000.
- अभ्यास दौऱ्यासाठी: प्रति वर्ष ₹900 पर्यंत.
अर्ज कसा कराल? (Easy Online Application Steps)
अर्ज करणे खूप सोपे आहे आणि तो पूर्णपणे ऑनलाइन आहे.
- पायरी 1: NSP पोर्टलवर जा. scholarships.gov.in या वेबसाइटवर जा.
- पायरी 2: नोंदणी करा. ‘New Registration’ वर क्लिक करून तुमची अर्ज ID तयार करा.
- पायरी 3: अर्ज भरा. तुमची वैयक्तिक माहिती, शैक्षणिक तपशील आणि बँक खात्याची माहिती भरा.
- पायरी 4: कागदपत्रे अपलोड करा. ही महत्वाची कागदपत्रे अपलोड करा:
- उत्पन्न दाखला: तहसीलदार किंवा महसूल अधिकाऱ्याकडून मिळालेला.
- मागील वर्षाचे मार्कशीट.
- छायाचित्र आणि स्वाक्षरी.
- प्रवेशाचा पुरावा.
- पायरी 5: सबमिट करा. अर्ज सबमिट करा आणि त्याचा एक प्रिंटआउट काढून ठेवा.
सहज समजण्यासाठी: वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
१. MBBS च्या इंटर्नशिप दरम्यान शिष्यवृत्ती मिळेल का?
नाही. जर तुम्हाला इंटर्नशिप दरम्यान पगार किंवा भत्ता मिळत असेल, तर त्या कालावधीसाठी शिष्यवृत्ती मिळणार नाही.
२. पैसे कसे मिळतात?
शिष्यवृत्तीची संपूर्ण रक्कम थेट तुमच्या बँक खात्यात ट्रान्सफर केली जाते.
३. एका कुटुंबातून किती मुले अर्ज करू शकतात?
एका कुटुंबातून फक्त दोन मुलांनाच ही शिष्यवृत्ती मिळू शकते. मात्र, मुलींसाठी कोणतीही मर्यादा नाही, म्हणजे कुटुंबातील सर्व मुली अर्ज करू शकतात.
४. दुसऱ्या राज्यात शिक्षण घेतले तरी शिष्यवृत्ती मिळेल का?
होय! तुम्ही ज्या राज्यातील नागरिक आहात, त्या राज्याकडून तुम्हाला शिष्यवृत्ती मिळेल, भले तुम्ही दुसऱ्या राज्यात शिकत असाल.
निष्कर्ष: आता शिक्षण थांबवण्याची गरज नाही!
डॉ. आंबेडकर शिष्यवृत्ती ही केवळ आर्थिक मदत नसून, तुमच्या कठीण परिस्थितीतून बाहेर पडण्याचा आणि तुमचे स्वप्न साकार करण्याचा एक मार्ग आहे. आर्थिक अडचणीमुळे तुमचे शिक्षण अर्धवट सोडू नका.
आजच scholarships.gov.in वर जाऊन तुमचा अर्ज सबमिट करा आणि तुमच्या उज्ज्वल भविष्याचा पाया घाला!
तुमच्या यशासाठी शुभेच्छा!.
